انواع آفات گیاهی چیست؟

آفات گیاهی و راه مبارزه با آن ها

هرگونه حشره یا موجود جاندار که به گیاهان هدف ما (کشاورزی، فضای سبز و یا زراعت). آسیب و خسارت بزند آفت گیاهی اطلاق میشود
مانند شته ها،جوندگان،کنه های نباتی و….

بیماری گیاهی چیست و چه عوامل و علائمی دارد

بیماری های گیاهی به مجموعه عوامل زنده یا غیر زنده  که سبب بروز علایم و آسیب ها به گیاه هدف میشوند.
عملکرد طبیعی گیاه را با مشکل مواجه میکنند عوامل بیماری زا و به علائم ظاهر شده آن،علائم بیماری و به اختلال ایجاد شده،بیماری میگویند:
عواملی مانند قارچها،باکتری ها و ویروسها میتوانند منجربه بروز بیماری گیاهی گردنند.

برای خرید سمپاش دستی اینجا کلیک کنید

آشنایی با خانواده کدوییان و شناسایی آفات آنها

خانواده کدوییان با بیش از ۲۹۰ هزار هکتار،در بین سبزی ها بیشترین سطح زیر کشت را در ایران دارا بوده و سبزی های مهمی نظیر هندوانه، خربزه و طالبی را شامل می شود.

با توجه به اینکه ایران یکی از مناطق مهم تنوع ژنتیکی برای سبزی های خانواده کدوییان می باشد، گونه های وحشی این خانواده در کشور فراوان هستند و در گسترش و انتقال آفات و بیماری به گیاهان زراعی بسیار تاثیر گذار باشند.

در مقاله قبلی با تعدادی از آفات، روش های کنترل و آفت کش های خانواده کدوییان آشنا شدیم اما تعدادی از آن ها را در این مقاله میشناسیم و آفت کش های مخصوصشان را معرفی می کنیم.

• درباره پیوند زنی بخوانید

بال سفید پنبه

بال سفیدک پنبه انتشار جهانی دارد. این آفت با تغذیه از شیره آوند های ابکش گیاهان میزبان، انتقال وامل بیماریزای ویروسی و ترشح عسلک روی طیف وسیعی از گیاهان زراعی، زینتی، مرتعی و درختان مثمر و غیر مثمر خسارت ایجاد می نماید. این حشره آفت مهم جالیز کاریهای نواحی گرم، معتدله و خشک ایران و برخی از مناطق جالیز کاری دنیاست که بیش از ۵۰۰ میزبان شناخته شده گیاهی دارد. در حال حاضر یکی از مهمترین آفات گوجه فرنگی کاری های مناطق جنوبی ایران در طول فصل پاییز، زمستان و بهار می باشد.

این آفت در کجا انتشار پیدا کرده است ؟

این حشره در ایران در استان های سیستان و بلوچستان، بوشهر، ایلام، خوزستان، فارس، یزد، کرمان، خراسان، سمنان، اصفهان، تهران، قم و قزوین انتشار دارد و خسارت قابل توجهی به محصولات مختلف وارد می نماید.

آشنایی با گیاهان میزبان

گیاهان میزبان این آفت را خربزه، طالبی، گرمک، خیار، کدو، بادمجان، گوجه فرنگی، سیب زمینی، آفتابگردان، کلزا، تربچه، کرچک، هندوانه، لوبیا، کنف، کنجد، پنبه، بامیه و گیاهان زینتی مانند محبوبه شب، میمونی، ختمی، گل کاغذی، اطلسی و درختانی از قبیل مو، انار، توت، انجیر، گلابی، مرکبات، زبان گنجشک و نیز علفهای هرزی مانند پیچک، تاجریزی و سلمه تشکیل می دهند.

شکل شناسی این آفت

افراد ماده بدون بال، ثابت و به طول ۱/۴ میلیمتر می باشند. افراد نر کوچکتر از افراد ماده بوده و اندازه آنها حدود یک میلیمتر است، رنگ آنها صورتی است ولی پوشش مومی سفید باعث سفید شدن بدن شده و به همین دلیل به آن سفید بالک نیز گفته می شود. حشرات کامل نر دارای دو جفت بال بوده و قادر به پرواز هستند. تخمها شلجمی شکل و دارای دنباله ای هستند که در داخل نسج برگ قرار می گیرد. طول تخم بدون دنباله حدود ۰/۲ میلیمتر است. حشرات ماده تخمها را به صورت انفرادی و یا دسته ای در زیر برگ گیاهان میزبان قرار می دهند. رنگ تخمها ابتدا زرد بوده و سپس قهوه ای می گردد.

برای این گونه بر اساس مشخصات مرفولوژیک دو نوع بیوتیپ A و B مشخص کرده اند به طوری که بیوتیپ B در مناطق جنوبی ایران شامل استانهای اصفهان، اهواز، کرمان، فارس و بوشهر انتشار دارد و گونه غالب را تشکیل می دهد، .در حالی که در نیمه شمالی کشور بیوتیپA  و یا احتمالا سایر بیوتیپها گسترش دارند. آنها نتیجه گیری نموده اند شرایط بیوکلیمایی با آب و هوایی اساسی ترین نقش را در انتشار بیوتیپها ایفا می نمایند.

خسارت های ناشی از حمله این آفت

این افت با تغذیه از شیره گیاهی سبب ضعیف شدن میزبان شده و با ترشح عسلک نیز. باعث جلب گرد و خاک و کاهش ارزش اقتصادی و نساجی محصول می شود. این حشره ناقل یک ویروس بیماریزا در روی بوته های خیار بوده، و در مجموع ناقل بیش از ۱۹ عامل بیماریزای گیاهی است. خسارت آفت در مزارع هراکش کمتر از مزارع کرپه است، زیرا در مزارع هراکش در مرداد ماه که مرحله خسارتی آفت شروع می شود، بوته ها خشبی شده و این وضعیت باعث توقف تغذیه آفت می شود و به همین دلیل، در این گونه مزارع خسارت آفت محسوس نمی باشد. اعلام نموده اند. که این آفت در شرایط آب و هوایی مازندران روی ۴۰ گونه گیاه زراعی، سبزی، زینتی و علف هرز فعالیت دارد. ولی تاکنون بیش از ۲۰۰ میزبان گیاهی برای آن ذکر شده است.

روش های کنترل و معرفی بهترین نوع آفت کش

الف – زراعی

١- کندن و سوزاندن گیاهان هرز میزبان، بلافاصله بعد از اتمام برداشت محصول.

۲- شخم عمیق پس از برداشت محصولات جالیزی: با از بین بردن بقایای محصول، پناهگاه برای حشرات زمستان گذران از بین می رود.

۳- استفاده از روش کشت ردیفی به جای کشت کرتی.

ب – شیمیایی

اثر پایروپروکسی فن، روغن سیتووت و مخلوطی از این دو را روی این آفت بررسی کرده و مشخص نموده اند که درصد تلفات حشرات کامل ۵۲/۳۶ ، تخم ۶۲/۲۲ و پوره و شفیره ۶۹/۱۹ درصد بوده و روغن سیتووت سبب تشدید خاصیت حشره کشی پایروپروکسی فن می شود. همچنین از آفت کش دسیس به میزان یک لیتر در هکتار می توان در مزارع آلوده برای کنترل آفت استفاده نمود.

با مقایسه روش سمپاشی معمولی و الکترواستاتیکی نشان داده اند که روش الکترواستاتیک به دلیل پوشش بهتر پشت برگ ها با قطرات باردار آفت کش، تلفات بیشتری (۹۲/۶ درصد) در مقایسه با روش معمولی (۸۱/۷ درصد) روی پوره های عسلک پنبه دارد.

ج- تلفیقی

اعمال کنترل تلفیقی به وسیله سمپاشی با آفت کش کنفیدور ۳ درصد و سه بار رها سازی بالتوری سبز ۲۰ روز پس از سمپاشی و در فواصل ده روزه منجر به کنترل آفت می گردد. در حقیقت این رها سازی ها ۲۰، ۳۰ و ۴۰ روز بعد از سمپاشی انجام می گیرد. آنها معتقدند که با اجرای این روش در مقایسه با روش کنترل شیمیایی محض، می وان در بروز مقاومت در آفت اخیر ایجاد نموده و مسائل زیست محیطی را نیز به حداقل رسانید.

مگس سفید گلخانه

مگس سفید گلخانه به تعداد زیادی از گیاهان از جمله ریحان، نخودفرنگی، کاهو، سیب زمینی گوجه فرنگی و توتون حمله و به آنها خسارت وارد می کند.

این آفت در کجا انتشار پیدا کرده است ؟

این حشره گونه ای تقریبا همه جایی بوده و در استرالیا، زلاندنو، کانادا، ایالات متحده آمریکا و تقریبا در کلیه کشورهای اروپایی، آسیایی و نیز ترکیه یافت می شود. مگس سفید گلخانه در مناطق سردسیر اکثرا در گلخانه ها و در نواحی گرمسیر در طبیعت نیز فعالیت می کند.

آشنایی با گیاهان میزبان

از عمده ترین گیاهان میزبان آن می توان به ریحان، کاهو، سیب زمینی، خیار، خربزه، کدو، توتون، گوجه فرنگی، لوبیا روغنی و از گیاهان زینتی نیز ژربرا، شمعدانی و داودی، گل کاغذی، بگونیا، گل میمون، شاه پسند، ختمی چینی اشاره نمود.

شکل شناسی حشره کامل این آفت

بدن و بالها به رنگ سفید است که این رنگ ناشی از ماده سفید رنگ مومی و چسبناکی است که روی بدن را می پوشاند. طول بدن ۱-۱/۵ میلیمتر بوده و ماده ها معمولا بزرگتر از افراد نر هستند.

تخم

تخم ها به شکل بیضی و تقریبا ۲/۸۶ میلیمتر هستند، که ابتدا سبز متمایل به زرد بوده و سپس به رنگ تیره در می آیند.

بررسی پوره این آفت

پوره های تازه از تخم در آمده به رنگ سبز روشن بوده و بدنی پهن دارند.

خسارت های ناشی از حمله این آفت

بیشتر گیاهان گلخانه ای در معرض حمله این آفت هستند، این آفت در خارج از گلخانه ها نیز یافت شده و در این صورت اکثرا در روی کلم و سایر گیاهان مشابه به سر می برد. در هر حال در شرایط طبیعی خسارت افت قابل توجه نمی باشد. افراد کامل و پوره های این آفت از شیره گیاهی میزبانها می مکند که البته تغذیه پوره ها شدیدتر بوده و خسارت بیشتری را وارد می آورند. در انبوهی بالای جمعیت این آفت، محل های تغذیه در برگها رنگ پریده شده و سپس برگها کاملا زرد گردیده و قبل از موعد می ریزند. گیاهان آسیب دیده، ضعیف می گردند و رشد عمومی آنها نسبتا متوقف می شود.

این حشره با ترشح ماده چسبناکی سطح گیاه را کاملا می پوشاند. در روی عسلک قارچهای ساپروفیت رشد کرده و گیاهان به رنگ قهوه ای روشن در می آیند. گیاهان مذکور به علت عدم تولید مواد فتوسنتزی عادی خود ضعیف شده و محصول نیز کاهش می یابد و حتی در صورت محصول دهی نیز کیفیت میوه ها نامرغوب می گردد. در صورت عدم کنترل این حشره امکان دارد گیاهان کاملا خشک شوند.

روش های کنترل و معرفی بهترین نوع آفت کش

الف- زراعی

١- کاشت نهال و یا نشاء بدون آلودگی: باید مراقبت شود تا نهال و نشاء ها قبل از انتقال به گلخانه، به این افت آلودگی نداشته باشند. به راحتی می توان این بررسی را انجام داد.

۲- کنترل علفهای هرز داخل گلخانه: در صورت عدم کنترل اصولی علفهای هرز داخل گلخانه ها، گیاهان مزبور به عنوان میزبان های حد واسط در انتقال مگس سفید گلخانه از محصولی به محصول دیگر نقش مهمی را ایفا می نمایند. بنابراین بایستی همواره علفهای هرز موجود در داخل و حتی اطراف گلخانه ها را نابود کرد.

٣- پس از برداشت محصول و قبل از کاشت مجدد گیاه دیگر، بایستی گلخانه به طور دقیق مورد بازرسی قرار گرفته. و هر نوع گیاه موجود در داخل آن که سبب انتقال مگس سفید گلخانه ای به محصول بعدی می گردد .از بین برده شود و سپس نیز با تدخین اصولی گلخانه و یا ضدعفونی آن با آئروسول ها و یا با اعمال سایر روش های ضدعفونی. گلخانه را کاملا عاری از آلودگی کرده و آنگاه اجازه ورود گیاهان سالم به داخل آن داده شود.

ب- شیمیایی

در گلخانه هایی که انبوهی جمعیت زیاد باشد برای حفظ محصول به ناچار باید اقدام به کنترل شیمیایی نمود. چون گلخانه ها محل های سرپوشیده و محفوظی هستند، لذا سمپاشی در آنها بایستی توسط کارشناسان مربوطه انجام گیرد و بسته به نوع و وضعیت محصول باید حشره کشهای مناسبی انتخاب نمود.

برای ضدعفونی گلخانه ها می توان از آفت کش تدخینی، آئروسول ها و همچنین آفت کش های امولسیون استفاده نمود. در این رابطه آفت کش هایی نظیر مالاتیون ۵۷٪ و دیکلرووس به میزان ۵/۱لیتر در هکتار قابل توصیه می باشند.

شته جالیز

این حشره پراکنش گسترده ای داشته و در تمام قاره ها یافت می شود. در جالیزکاری های ایران نیز یکی از گونه های مهم و خسارتزا می باشد و بیش از یکصد میزبان شناخته شده دارد. این آفت علاوه بر پنبه، یکی از مهمترین آفات کدوییان به ویژه خیار نیز می باشد. بر اساس بررسی های انجام شده طی سال های ۱۳۷۲ و ۱۳۷۳ در مزارع گرگان مشخص شد که فراوانی کل جمعیت، مربوط به شته پنبه و یا جالیز است.

آشنایی با گیاهان میزبان

این گونه بسیار پلی فاز بوده و دارای میزبان های زیادی از گیاهان خانواده های کدوییان و پنیرکیان از جمله پنبه است.

شکل شناسی این آفت

شکل شناسی رنگ بدن در افراد بدون بال معمولا زرد و یا سبز تیره بوده و طول آن ۲/۱-۲/۲ میلیمتر است. سطح پشتی فاقد رنگدانه است؛ ولی گاهی در قسمت های جانبی دارای رنگدانه می باشد؛ با این وجود در داخل کلونی می توان نمونه های بی رنگ و تیره را بطور همزمان یافت. شاخکها به رنگ زرد کمرنگ هستند. پیش قفس سینه دارای توبرکولهای جانبی است.

کورنیکول ها تیره رنگ بوده ولی دم کمرنگ می باشد. فرمهای بالدار به رنگ سبز تا سبز تیره با شاخک های کوتاه هستند که طول آنها هم اندازه طول بدن است. کورنیکول در این افراد سیاه رنگ و طول آن نصف طول کورنیکول افراد بی بال می باشد. دم دارای رنگدانه بوده ولی روشنتر از رنگ کورنیکول است. همچنین سطح شکمی دارای لکه های رنگی است که این لکه ها در بین کورنیکولها واضح ترند. لکه های رنگی که بعد از کورنیکول ها قرار دارند قهوه ای تیره می باشند.

خسارت های ناشی از حمله این آفت

شروع فعالیت شته ها، با ظهور برگ های اصلی گیاه همزمانی دارد. در این موقع بوته های آلوده به شته، تنها در حاشیه مزرعه دیده می شوند؛ ولی به تدریج آلودگی به تمام سطح مزرعه گسترش پیدا می کند. تراکم جمعیت آفت تا اواسط تیر ماه چندان قابل توجه نیست. پس از استقرار بوته ها، آفت در پشت برگهای خیار متمرکز شده و انبوهی جمعیت در برخی از موارد به حدی می شود که زردی در بوته ها عارض می گردد.

در مرداد ماه تعداد شته به ازاء هر برگ افزایش می یابد. روند افزایش جمعیت آفت در شهریور نیز ادامه داشته ولی تراکم جمعیت از جایی به جای دیگر فرق می کند. این آفت در انبوهی بالا می تواند سبب خشک شدن کامل بوته ها گردد و علاوه بر خسارت مستقیم ناشی از تغذیه، قادر است از طریق انتقال عوامل بیماریزای ویروسی (از جمله بیماری لکه گرد ویروسی) به صورت غیر مستقیم نیز خسارت وارد کند آستانه زیان اقتصادی این گونه را در مرحله ۳-۴ برگی در هر بوته معادل ۸-۱۰ درصد آلودگی و تعداد ۲۵-۲۰ عدد شته تعیین کرده اند.

روش های کنترل و معرفی بهترین نوع آفت کش

الف – شیمیایی

با بررسی تأثیر چند آفت کش شته کش شامل د.د. واپ (۵/۱ در هزار) پریمور (۰/۵ در هزار)، کرنتون (۱ در هزار) و مالاتیون (۲ در هزار) علیه این شته نتیجه گرفتند که حشره کشهای کرنتون و پریمور بیش از د.د. واپ و مالاتیون روی شته مذکور مؤتر طرفی از دوره کارنس قابل قبولی برخوردارند. اثر ترکیب شیمیایی از جمله ایمیداکلوپراید به میزان ۲۵۰ میلی لیتر در هکتار، پی به مقدار یک کیلوگرم در هکتار، اونکل با دو دز، یکی ۱ و دیگری ۵/۱ لیتر در هکتار، قارچ ناتورالیس – ال ۷۵۰ سی سی در هکتار و آفت کش متاسیستوکس یک لیتر در هکتار را همراه با شاهد مورد ارزیابی قرار دادند.

بر اساس نتایج بررسی انه ۳ ایمیداکلوپراید و پی متروزین بیشترین درصد تأثیر را ۷ روز بعد از سمپاشی داشته.  هم اونکل به میزان ۱/۵ لیتر در هکتار در گروه اول قرار داشته اند. در بین آفت کش های مذکور غیر از ایمیداکلوپراید و پی متروزین، بقیه روی دشمنان طبیعی از جمله کفشدوزک ها و بالتوری ها انر سوء داشته اند. بر این مبنا آنها آفت کش های جدیدی نظیر کنفیدور و پی متروزین را به عنوان. آفت کش های جایگزین برای منطقه معرفی کرده اند.

ب- تلفیقی

روش تلفیقی مناسبترین روش برای کنترل این آفت است. با تلفیق آفت کش هیتنفوس (هوستاکوئیک) و بالتوری سبز می توان کنترل قابل قبولی روی جمعیت آفت ایجاد نمود.

ملخ شاخک بلند پیشانی سفید

در ایران دو گونه از این آفت شناسایی شده است. که در مناطق مختلف کشور از جمله آذربایجان غربی و شرقی، مازندران و فارس انتشار دارد.

این آفت در کجا انتشار پیدا کرده است ؟

گونه اول در شمال افریقا، اروپای جنوبی، یوگسلاوی، رومانی، بلغارستان، اسراییل، عراق، روسیه (قفقاز) و قبرس انتشار داشته.  در اغلب مناطق ترکیه نیز کم و بیش مشاهده می شود. ولی تراکم گونه دوم نسبت به گونه اول بیشتر و سطح انتشار آن نیز وسیع تر است. این حشره در ایران از مناطق ساحلی دریای خزر و آذربایجان غربی و شرقی گزارش شده است.

شکل شناسی این آفت

به رنگ سبز زیتونی تیره است و در حدود ۳۰-۴۰ میلیمتر طول دارد. رانهای عقبی آن در حدود ۳۵-۴۵ میلیمتر است. شکم دارای لکه های تیره ای است. قاعده شاخکها زرد کمرنگ می باشد. زیر شکم به رنگ زرد و سطح پشتی آن سبز رنگ است. بال جلویی بلندتر از بال عقبی بوده و رگبالها به رنگ قهوه ای می باشند. تخمریز در حدود ۲۰-۲۶ میلیمتر طول دارد که رأس آن متمایل به بالا و حاشیه اش دندانه دار است.

 

خسارت های ناشی از حمله این آفت

گونه ای همه چیز خوار بوده و گاهی در گیاهان اهلى سبب خسارت می شود. خسارت آن مربوط به پوره ها و حشرات بالغ است. پوره ها از علفهای هرز و حشرات بالغ از برگ و ساقه گیاهانی نظیر گندم. خربزه، جو، ذرت و دیگر گیاهان میزبان تغذیه می کنند. حشرات کامل از ساقه گندم بالا رفته و باعث چروکیدگی دانه گندم و شکستگی خوشه می شود. در سالهای حمله، خسارتهای قابل ملاحظه ای به گیاهان نامبرده وارد می کنند.

در ایران بنا، این حشره به پنبه، توتون، کنجد، ذرت، لوبیا، باقلا، گندم، جو و خربزه و گاهی نیز مو و سایر درختان میوه حمله کرده و با تغذیه از برگ، ساقه های علفی، کپسول میوه، میوه های رسیده و بوته های جوان به این گیاهان، خسارت وارد می کند.

روش های کنترل و معرفی بهترین نوع آفت کش

الف- دشمنان طبیعی

زنبور ها از این خانواده تغذیه می کنند.

ب- میکروبی

در مطالعات اخیر، برخی از عوامل قارچی پاتوژن را به عنوان عوامل مؤثر در کنترل ملخها معرفی کرده اند. به ویژه پاتوژن آخری به صورت تجارتی تهیه شده و در کشورهای مختلف آفریقایی استفاده می شود.

ج- شیمیایی

در کنترل شیمیایی علیه این آفت می توان از آفت کش دسیس به میزان ۰/۵ – ۰/۷ لیتر در هکتار و نیز از طعمه مسموم با استفاده از آفت کش تیودیکارب  به نسبت یک درصد توصیه نمود.

مطالعه ی سه مقاله همراه باهم خانواده ی کدوییان و انواع آفت هایی که این خانواده را تهدید می کرد. مورد بررسی قرار دادیم و بهترین راه های کنترل این آفات را به همراهه مناسب ترین آفت کش یاد گرفتیم. اگر شما هم با مطالعه این سه مقاله آفات خانواده کدوییان را در مزارع و باغاتتون مشاهده کردید. با تماس با فروشگاه آنلاین کشاورزینه آفت کش مورد نیاز خود را خریداری کنید.