بید سیب زمینی چیست؟
بید سیب زمینی چیست؟ – اولین توصیف آن در سال ۱۸۷۳ توسط زلر انجام شد. به احتمال زیاد یکی از آفات مهم سیب زمینی در بسیاری از مناطق معتدل و گرمسیری دنیا می باشد.
موطن اولیه این آفت آمریکای جنوبی می باشد، اما با توسعه کشت سیب زمینی، جمعیت آن افزایش یافته.
لارو این پروانه با تغذیه از برگ، دمبرگ، ساقه و مخصوصا غده سیب زمینی خسارت زیادی به محصول سیب زمینی وارد می آورد.
از نظر اقتصادی پس از حشرات ناقل ویروس های سیب زمینی، در مرتبه دوم اهمیت قرار دارد. برای اولین بار بید سیب زمینی به طور رسمی در سال ۱۳۶۴ از مزارع سیب زمینی شهر کرج گزارش شد.
به احتمال زیاد، این افت قبل از سال ۱۳۵۹ در مناطق جنوبی کشور وجود داشته، ولی به دلیل فقدان میزبان اصلی (سیب زمینی) در آن منطقه از کشور منحصرا روی سایر میزبان ها (تنباکو، بادمجان، گوجه فرنگی و سایر گیاهان سولاناسه) زندگی می‌کرده است.
بید سیب زمینی در کجا انتشار پیدا کرده است؟
امروزه این آفت به عنوان یک گونه همه جایی در تمام مناطق معتدله کوهستانی و نیمه گرمسیری و گرمسیری دنیا انتشار دارد.
این حشره از طریق غده های سیب زمینی در اغلب مناطق مدیترانه انتشار یافته و امروزه در شمال و جنوب آفریقا ( کشورهای مصر، تونس، آفریقای جنوبی )
اروپا (کشورهای اسپانیا، فرانسه، یونان، قبرس، مجارستان)، شوروی سابق، استرالیا، نیوزیلند و کشورهای ژاپن، هند، پاکستان، اردن، لبنان، سوریه، عراق و در سالهای اخیر در ایران انتشار پیدا کرده است.
تاکنون وجود این آفت، از استانهای تهران (کرج)، مرکزی (اراک)، خوزستان، فارس، بوشهر، هرمزگان، خراسان، زنجان، اصفهان (فسا)، و همدان گزارش شده است.
شما درحال خواندن مقاله “بید سیب زمینی چیست؟” هستید
آشنایی با گیاهان میزبان
گیاهان خانواده سولاناسه اعم از غده دار و بدون (غده سیب زمینی، گوجه فر دونون) و از گیاهان غیر زراعی، گل اطلسی، تاجریزی و تاتوره میزبان های این آفت هستند.
پروانه ای است با بالهای باریک و کشیده، عرض بدن با بالهای باز ۱۴-۱۵ میلیمتر، رنگ بدن قهوه ای تا خاکستری روشن با تعدادی نقطه های سیاه یا قهوه ای تیره در حاشیه جلو و عقب پاهای جلویی، حاشیه خارجی بالهای جلو در انتها به تعدادی موی بلند ختم می گردد.
بالهای عقبی خاکستری، کم عرض و دارای موهای بلند در حاشیه عقبی و خارجی می باشند. شاخک ها نخ وش، ظریف و بلند هستند.
شکم در حشرات ماده متورم است، ولی در حشرات نر باریک و کشیده بوده و در انتها قدری پهن تر شده است. که بدین وسیله حشرات نر و ماده از همدیگر قابل تشخیص می باشند.
تخم ها
تخم مرغی شکل و خیلی کوچک، با اندازه متوسط ۵/۰ میلیمتر می باشند که در ابتدا به رنگ سفید تا زرد بوده و به تدریج که به مرحله تفریخ نزدیک می شوند به رنگ آبی تیره در می آیند. به صورت انفرادی یا دسته جمعی در زیر برگ ها، گاهی روی برگ ها و در غده های سیب زمینی در محل فرورفتگی های روی غده گذاشته می شوند.
لارو
طول بدن در لارو کامل ۱۰-۱۲ میلیمتر، به رنگ سفید متمایل به صورتی و گاهی متمایل به سبز روشن و با سر قهوه ای است.
صفحه پشت قفس سینه و صفحه آنال قهوه ای تیره می باشد. لاروها در صورتی که از برگ و یا سایر اندام های هوایی سیب زمینی تغذیه کرده باشند به رنگ سبز هستند و در صورتی که از غده تغذیه کنند کرم رنگ با هاله ای صورتی می شوند.
بررسی شفیره ای آفت
اندازه شفیره ۸-۱۰ میلیمتر است که ابتدا قهوه ای روشن بوده و سپس براق و تیره می شود. شفیره در داخل لفافی نازک و با پوشش ذرات خاک قرار می گیرد.
خسارت های ناشی از حمله این آفت
بید سیب زمینی یکی از زیان بارترین آفات سیب زمینی در اکثر مناطق کشت این گیاه به ویژه نواحی گرم دنیا می باشد.
آلودگی مزارع با حمله و تخمریزی حشرات بالغ این آفت آغاز می شود.
در اواخر تابستان و اوایل پاییز پس از تشکیل و رشد غده ها، حمله آفت متوجه غده ها می شود. لاروها پس از ورود به غده، از طریق تغذیه از محتویات غده ها، دالانی در داخل آن ایجاد می کنند که انباشته از فضولات لارو است.
بدیهی است که خسارت وارده به غده ها سبب از بین رفتن محصول می شود. همچنین این حشره از برگ های توتون و گوجه فرنگی تغذیه نموده و گاهی تا ۷۰٪ این گیاهان را عاری از برگ می کند.
در انبارهای سیب زمینی در فصل تابستان در مدت ۳۰ روز و در زمستان در مدت ۵۰ تا ۶۰ روز همه سیب زمینی ها را خراب می کند. در مناطقی از استان بوشهر که گیاهان سولاناسه کشت می شوند، این آفت انتشار داشته و به درجات مختلف در مناطقی از جمله برازجان، دالکی، اهرم، دشتی، آبدانان، شبانکاره، پشتکوه، کنگان و گناوه ایجاد خسارت می نماید.
این آفت قادر به تولید ۹-۱۱ نسل در سال می باشد.
تابستانگذرانی آن به صورت لاروهای سنین آخر در داخل بقایای گیاهی به خصوص بادمجان، زیر خاک و همچنین به شکل شفیره در داخل خاک می باشد. معمولا بیشترین تعداد تخمگذاری در اسفند و فروردین ماه صورت می گیرد.
حشرات ماده ۱-۲ روز پس از جفتگیری، تخمگذاری می کنند. در ماههای بهمن اسفند، فروردین و اردیبهشت تراکم جمعیت و میزان آلودگی آن زیاد می باشد.
بر اساس بررسی آنها میزان خسارت روی اندامهای هوایی تا اواخر تیر ماه نسبتا کم است.
شما درحال خواندن مقاله “بید سیب زمینی چیست؟” هستید
روش های کنترل بید سیب زمینی و معرفی بهترین نوع آفت کش
از آنجایی که این حشره در مزرعه به بوته و در انبار به غده های سیب زمینی خسارت می زند، لذا روش های مبارزه با آن در مزرعه و انبار متفاوت است.
زراعی
۱-کشت و برداشت زود هنگام اجرای این روش در کاهش آلودگی بسیار مؤثر است به طوری که کاشت در تاریخ ۱۵ اسفند ماه و برداشت در ۱۵ مرداد حداقل آلودگی را داشته است.
۲- استفاده از غده های سالم و بدون آلودگی به عنوان بذر.
۳- شخم عمیق: زیر خاک کردن و از بین بردن غده های الوده، ذخیره زمستانی آفت را به میزان قابل توجهی کاهش می دهد.
۴- جمع آوری و نابود کردن غده های کوچک باقیمانده در سطح مزرعه و داخل خاک
۵- استفاده از ارقام زودرس مانند دراگا. رقم دراگا در همدان به علت سازگاری بالا در منطقه، رقم آگریا به خاطر عملکرد بالا و خاصیت انباری خوب و رقم مارفونا به علت زودرس بودن و نیاز آبی کمتر، از جمله ارقام متحمل به این آفت می باشد.
۶- از بین بردن بقایای گیاهی پس از برداشت محصول و حمل سریع محصول به انبار.
۷- در زمین های سنگین باید از سله بستن خاک و تشکیل شکاف در خاک جلوگیری به عمل آید.
که موجب از بین رفتن درزهای خاک شده و مانع تخمریزی شب پره ها در روی غده می شود.
همچنین می توان از آبیاری بارانی در چنین مزارعی برای جلوگیری از ایجاد شکاف در خاک استفاده نمود.
شاید بخواهید بخوانید:
سبزی های زراعی و آفات آن ها !
انواع آفات حبوبات
کنه قرمز چیست؟
شیمیایی
از آنجایی که جمعیت این آفت در بعضی از سال ها در مناطق گرم و خشک در حد بسیار بالایی است، لذا در چنین شرایطی استفاده از آفت کشها، برای کنترل جمعیت آفت الزامی است.
شما درحال خواندن مقاله “بید سیب زمینی چیست؟” هستید
مزرعه: وقتی انبوهی جمعیت آفت در هر بوته ۲ عدد لارو باشد جمعیت در حد متوسط است و چنانچه از این تعداد بیشتر گردد. مبارزه شیمیایی ضرورت دارد. بازدید و بررسی ۲۵ روز پس از کاشت ضروری است. در صورت لزوم آفت کش های سوین ۸۵٪ به میزان ۳ کیلوگرم در هکتار، آزینفوس اتیل ۵۰٪ به میزان لیتر در هکتار. کلروفن ۸۰٪ به میزان یک کیلوگرم در هکتار و مرینفوس علیه این آفت توصیه می شوند.
انبار: به ازاء هر یکصد کیلوگرم محصول انباری ۱-۲ قرص فستوکسین را توصیه می شود. دو بار سمپاشی یکی در اواخر مرداد و دیگری اواسط شهریور توأم با ضدعفونی خاک در کنترل آفت مؤثر می باشد.
روش کنترل شیمیایی
۱- کاربرد پودر برگ و عصاره پنج صدم درصد سه گیاه غیر زراعی آقطی. درمنه ولرگ روی غده های سیب زمینی سبب کاهش تخمریزی این آفت می شود. در مجموع، عصاره هر سه گیاه اثر بازدارندگی بیشتری نسبت به پودر خشک آنها دارد. در بین آنها، پودر و عصاره گیاه لرگ دارای بیشترین اثر بازدارندگی در تخمریزی بید سیب زمینی روی غده ها می باشد.
۲- ضد عفونی با گرد فنتوآت قبل از انبار کردن می تواند در حفظ غده ها از آلودگی مؤثر باشد.
۳- پوشاندن سطح غده ها با پودرهایی مثل بنتونیت و دولومیت.
۴- تأمین رطوبت کافی در انبار.
۵- جلوگیری از انتقال غده های آلوده به انبار.
۶- گازدهی غده ها: ۳۰ گرم از گاز گاز متیل بروماید در متر مکعب روی جمعیت لاروهای آفت صد در صد تلفات ایجاد می کند. توصیه می شود که برای جلوگیری از گیاهسوزی از متیل بروماید خالص استفاده گردد. متیل بروماید تجاری دارای ۰/۲ درصد گاز کلروپیگرین است که در برخی از موارد باعث گیاهسوزی می شود. باید توجه داشت که تنها افراد متخصص، مجاز به کاربرد متیل بروماید خالص و حتی تجاری هستند.
۷- ضد عفونی غده های بذری با سموم حشره کش.