کرم برگخوار سیب زمینی گونه ای است بسیار پلی فاژ که به اکثر محصولات زراعی خسارت وارد می کند. در سال های طغیانی یکی از مهمترین
آفات محصولات زراعی از جمله چغندرقند، پنبه و سیب زمینی است. لاروهای جوان ابتدا از سطح زیرین برگ های میزبان و سپس از تمامی سطح برگ به جز رگبرگ ها تغذیه کرده و برگ ها را به صورت توری در می آورند.
کرم برگخوار سیب زمینی
آشنایی با گیاهان میزبان
این آفت علاوه بر انواع چغندر به بسیاری از گیاهان زراعی از قبیل یونجه، ذرت، پنبه، گوجه فرنگی، کرچک، باقلا، سویا، پیاز، نخود، سیب زمینی، لوبیا. بادمجان، اسفناج، کاهو، کلم، شلغم و به علف های هرزی نظیر پیچک، سلمه، تاج خروس، خرفه، علف هفت بند و سوروف نیز حمله می کند. ولی در بین محصولات زراعی، گیاهانی نظیر چغندرقند، یونجه و بوته جوان ذرت را ترجیح می دهد.
شکل شناسی حشره کامل کرم برگخوار سیب زمینی
حشره کامل پروانه ای نسبتا کوچک به طول حدود ۱۰-۱۶ میلیمتر و عرض بدن با بالهای باز ۳۰-۲۰ میلیمتر می باشد. بال های جلویی به رنگ قهوه ای و یا خاکستری بوده و هر یک از آنها دارای دو عدد لکه هستند. که لکه اول، لوبیایی شکل و قهوه ای رنگ و لکه قاعده ای گرد و به رنگ زرد صدفی تا نارنجی می باشد. بال های عقبی به رنگ سفید متمایل به خاکستری بوده و رگبالها و حاشیه بالها قهوه ای است. حشرات کامل در انتهای شکم دارای دسته مویی شبیه به قلم مو هستند که حشره ماده پس از تخمگذاری، روی تخم ها را با این موها می پوشاند.
تخم این آفت
تخم های این آفت کوچک، به شکل گرد، به قطر ۵/۰ میلیمتر و به رنگ زرد کمرنگ تا زرد متمایل به سبز می باشد. حشرات ماده تخم های خود را همیشه به صورت دسته ای (۶۰-۵۰ تایی) از سطح زیرین برگ گیاه میزبان قرار داده و روی آنها را با ترشحات دستگاه تناسلی و دسته موهای سفید و زرد رنگ انتهای شکم می پوشانند. تعداد تخم در هر دسته متفاوت بوده و حداکثر تا ۲۳۲ عدد در یک دسته شمارش گردیده است.
لارو کرم برگخوار سیب زمینی
رنگ لاروها به طور معمول سبز است؛ ولی گاهی به رنگ خاکستری و حتی تیره هم دیده می شود. البته رنگ تابع شرایط تغذیه، محیط و انبوهی جمعیت می باشد. در دو طرف بدن لاروها سه نوار طولی و باریک به رنگهای سیاه، نارنجی و سفید کشیده شده است که منافذ تنفسی آنها در روی نوار تیره قرار دارد. سطح بدن صاف و تقریبا بدون مو می باشد. طول بدن در حداکثر رشد به ۲۰ تا ۳۰ میلیمتر می رسد. تغذیه لارو سن یک و دو کم است، ولی از سن سه به بعد میزان تغذیه شدت می یابد و در شب نیز شدیدتر می باشد.
بررسی شفیره
لاروهای سن آخر کار ادرینا پس از تغذیه و تکمیل رشد خود، در بین کلوخه ها یا داخل خاک با استفاده از ترشحات بزاقی خود لانه ای از گل درست می کنند. این لانه ها تقریبا به شکل بیضی برجسته بوده و روی آنها خطوط نامنظمی وجود دارد. لاروهای سن آخر در داخل این لانه گلی تبدیل به شفیره می شوند. شفیره ها به طول ۱۲-۱۶ میلیمتر، به شکل کله قندی، به رنگ قهوه ای تا خرمایی و در انتها مجهز به ۴ عدد خار می باشند که دو تا از این خارها کاملا مشخص است و دو تای دیگر به سختی دیده می شود.
خسارت های ناشی از حمله کرم برگخوار سیب زمینی
لاروهای کار ادرینا برگ های سبز گیاهان میزبان را مورد حمله قرار می دهند. آنها در ابتدا به صورت دسته جمعی از سطح زیرین برگ تغذیه می کنند که علایم آن به صورت مشبک شدن برگها ظاهر می شود؛ اما به تدریج که لاروها رشد می کنند. از بقیه قسمتهای سبز برگ تغذیه نموده و آنها را سوراخ سوراخ می کنند. در سنین بالای لاروی که به غذای بیشتری نیاز دارند. در سطح مزرعه پخش می شوند و در صورت بالا بودن جمعیت، کلیه قسمتهای برگ و حتی رگبرگها را خورده و آنها را نابود می کنند. سپس برای ادامه تغذیه به وسط بوته ها نفوذ کرده و حتی قسمتی از سر ریشه ها را نیز مورد تغذیه قرار می دهند و باعث خشکیدن بوته های پرپشت می شوند.
روش های کنترل و معرفی بهترین نوع آفت کش
الف- زراعی
۱-شخم عمیق پس از برداشت محصول: اعمال این روش باعث زیر خاک کردن بقایای محصول، بهم ریختن خاک زیستگاه زمستانه و در نتیجه سبب از بین رفتن فرم زمستان گذران آفت شده و بدین لحاظ در کاهش جمعیت لارو و شفیره های زمستانگذران بسیار مؤثر است.
۲- کنترل علفهای هرز اطراف و داخل مزارع: در اوایل بهار که هنوز گیاه اصلی سبز نشده است. وجود علف های هرز، محل مناسبی برای تخمریزی افراد ماده محسوب می شود. لذا باعث پایداری آفت می شود، به همین دلیل توصیه می شود با استفاده از علف کش و یا کولتیواتور زدن، علفهای هرز را کنترل نمود.
ب- شیمیایی
کنترل آفت باید موقعی که تعدادی از تخم ها باز و لاروهای سن یک خارج شده باشند صورت گیرد. بنابراین، از اوایل اردیبهشت ماه که موقع ظهور این آفت است. باید مزارع هر چند روز یک مرتبه به دقت بازرسی و در صورت مشاهده تخم و یا لاروهای کوچک اقدامات لازم برای کنترل آنها انجام شود. از آنجایی که تخمریزی پروانه ها و همچنین خروج لاروها از تخم تدریجی
است لذا تکرار آفت کشی ۱۰ روز بعد از اولین سمپاشی توصیه می شود. از آفت کش های زیر برای کنترل این آفت می توان بهره گیری نمود:
۱-امولسیون اتریمفوس متیل یا اکامت ۵۰ درصد به مقدار۵/۱ لیتر در هر هکتار.
۲- پودر وتابل دیپترکس ۸۰٪ به میزان یک کیلوگرم در هکتار.
٣- لاروین ۸۰ Df به میزان یک کیلوگرم در هکتار.
کرم برگوار سیب زمینی
گونه های زیاد و متفاوتی از آفات مزارع و باغات ما را تهدید کرده و باعث نگرانی مان می شود. اما با شناخت کامل و همچنین انتخاب درست آفت کش می توانیم شدت این نگرانی را کم کنیم. پس با دانشگاه کشاورزینه همراه باشید تا قدم به قدم تمامی این آفات و آفت کش های مناسبشان را شناسایی کنیم.